جواهر نامه (دستنویس)
رساله خطی جواهر نامه ( گوهر نامه ) که عموماً به زبانهای فارسی و عربی تألیف شده، امروزه در حیطه دانش کانی‌شناسی قرار می‌گیرد. اته و سلان نیزاثر را ذیل کانی‌شناسی معرفی کرده‌اند. حد فاصل و وجه فارق این‌گونه آثار، با تألیفاتی که در زمره آثار «کیمیایی» قرار می‌گیرند، توجه به کیفیت کانیها و سنگهای قیمتی (جواهرات) و خواص درمانی آنها در کانی‌شناسی و توجه به چگونگی احتمالی ایجاد دگرگونیهای کیفی مواد در کیمیا (علم الصناعت) است. بر این اساس، برای نمونه در یکی از مهم‌ترین جواهرنامه‌ها به زبان عربی ، یعنی الجماهر فی الجواهر ، تألیف ابوریحان بیرونی ، در باره طلا و نقره ، فلزات و انواع آنها گزارش مفصّلی وجود دارد، ولی به نوشته ابن‌ندیم، اهل صنعت (کیمیاگران) کسانی